Реферат: Культура Беларусі 1930-х гг.
Важнай падзеяй у музычным жыцці рэспублікі лічыцца адкрыццё ў 1933 г. Дзяржаўнага тэатра оперы і балета БССР. Калектыў працаваў над творамі опернай і балетнай класікі. Тут узышла зорка спявачкі Ларысы Александроўскай. У 1939 г. яна атрымала званне народнай артысткі БССР, таксама стала лаўрэатам Сталінсай прэміі. Прызнанне атрымалі спевакі Рыта Млодак, Міхаіл Дзянісаў, Ісідар Балоцін.
Сярод таленавітых мастакоў выдзяляюцца Мікалай Тарасікаў (праўдзівыя палотны "Рыбакі Адэсы", "Паравознае дэпо", партрэт "Камсамолка"), Вітольд Бялыніцкі-Біруля (пейзаж "Аголеныя бярозкі", "Пачатак восені", "Ранняя вясна", "Бэз цвіце"), Міакалай Дучыц, Галіна Ізергіна.
Нельга пакінуць без увагі творчасць Яўгена Зайцава. Яго пэндзлю належыць вядомае палатно "Уступленне Чырвонай арміі ў Мінск у 1920 г.".
Шэраг мастакоў пачыналі творчы шлях у Заходняй Беларусі. Шматграннасцю вызначаўся талент Язэпа Драздовіча. Ён першым у беларускім мастацтве пачаў касмічную тэму. Ім створаны тры серыі: "Жыццё на Марсе", "Жыццё на Сатурне", "Жыццё на Месяцы".
У гэты час актыўна працаваў Заір Азгур. Лепшымі работамі мастака можна назваць партрэты "Народная артыстка БССР Л. Александроўская", "Пісьменнік Змітрок Бядуля". З. Азгур стварыў у 1937 г. бюсты У. Леніна, Я. Свярдлова, у 1939 г. - К.Маркса, Ф. Энгельса.
Архітэктарамі былі створаны праекты грамадскіх і жылых будынкаў. Паводле праекта Іосіфа Лангбарда ў сталіцы пабудаваны Дом урада, Дом Чырвонай арміі, будынак тэатра оперы і балета. Галоўнай падзеяй у культурным жыцці з’явілася адкрыццё ў 1939 г. Дзяржаўнай галерэі, якая сабрала вялікія мастацкія каштоўнасці.
Такім чынам, развіццё культуры прайшло складаны і супярэчлівы шлях. Былі ў гэты перыяд і значныя дасягненні, і вялікія страты, звязаныя з усталяваннем таталітарнай сістэмы. Пад уплывам сталінскіх догмаў згортвалася ўсё нацыянальнае, у тым ліку функцыянаванне беларускай мовы. Штучнаму збліжэнню яе з рускай мовай паклаў пачатак урадавы дэкрэт ад 26 жніўня 1933 г. Сталінскі рэжым вёў барацьбу з лепшымі прадстаўнікамі беларускай інтэлігенцыі, якім навешваўся ярлык нацдэмаў. У выніку масавых рэпрэсій на дзесяцігоддзі быў падарваны інтэлектуальны патэнцыял беларускага народа, аднак, нягледзячы ні на што, прыпыніць натуральны ход развіцця культуры нельга.
Літаратура
1. Лыч. Л, Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. Мн., 1997 г.
2. Парашкоў С. А. Гісторыя культуры Беларусі. Мн., 1995 г.
3. Нарысы гісторыі Беларусі: У 2 частках. Ч 2 Мн., 1995.
4. Гісторыя Беларускай ССР: У 5 т. Мн., 1972. Т.3
5. Касцюк М. Бальшавіцкая сістэма ўлады на Беларусі. – Мн., 2000.