Сочинение: Эсэ па публіцыстыцы Янкі Купалы
“Набок з дарогі, панове і гаспада з Захаду і Усходу!
Беларуская моладзь ідзе! (радасць і узнёсласць Купалы падкрэсліваецца клічнікам – К.Б.)”
Выразнасці і эмацыйнасці дадаюць і рытарычныя пытанні:
“Ужо ад нейкага часу ў Францыі працуе паўмільёна людзей над адбудовай таго, што вайна разрушыла. У Бельгіі таксама кіпіць работа ў гэтым напрамку, якой прымушаны дапамагаць немцы, - а ў нас?” Пытанне “а ў нас?” з’яўляецца далучальнай канструкцыяй, што падкрэслівае яго.
У ягонай публіцыстыцы даволі шмат абзацаў. Часцяком усяго адзін сказ – гэта ўжо цэлы абзац. Напрыклад, “І Беларусь жабруе!”, “Так быць не павінна”. Такі прыём акцэнтуе ўвагу на пэўнай думцы. Артыкул “Адбудова Беларусі” сканчваецца сказам “Жыццё не чакае”, вынесеным ў асобны абзац. На мой погляд, гэта даволі ўдалы прыём паставіць кропку над артыкулам. Такое я сустракаю і ў сучасных журналісцкіх тэкстах.
Загалоўкі Купалы даволі лаканічныя, канкрэтныя, інфармацыйныя. І адразу можна зразумець, пра што ідзе гаворка.
Часцяком ўжываюцца звароткі, каб выклікаць давер у чытача: “Цяпер, браты …” ( менавіта браты – гэтая лексічная адзінка прымушае ставіцца да аўтара з прыязнасцю), “Так, сябры , гэта вялікая праява!” (сябры - таксама паказчык прыязнага стаўлення аўтара да чытача), “Вам трэ было, панове …” (так аўтар звяртаецца да ворагаў)
“Моладзь ідзе!”
Самы аптымістычны артыкул. А сутыкацца з аптымістычным – заўжды прыемна.
“Цяпер, браты, ідуць сыны беларускіх мужыкоў, ідзе наша беларуская моладзь!
… Нацыянальнае беларускае жыццё пачынае кіпець, палаць праўдзівым, вечным і жыватворным полымем”.
Цяпер сітуацыя змянілася. З’яўляецца моладзь, што пачынае гутарыць па-беларуску, цікавіцца беларускай культурай. Але ж, мне падаецца, што гэтая з’ява не настолькі масавая, інтэнсіўная і заўважная, каб гучна выкрыкнуць: “Моладзь ідзе!” Ды і цяпер далёка не ўсе “сыны беларускіх мужыкоў”, то бок “ураджэнцы сельскай мясцовасці”, калі па-сучаснаму. І нацыянальнае жыццё не “кіпіць”, як у 1919 годзе, калі пісаўся гэты артыкул.
“Мы жывём і будзем жыць, бо з намі і беларуская вёска ”. Купала прыводзіць у прыклад вёску Блонь, дзе “сяляне-беларусы не забылі ўсяго свайго роднага”. Але падаецца, што тут аўтар крыху перабольшвае значнасць беларускай вёскі і – я думаю – артыкул хутчэй гучна-аптымістычны, чым рэалістычны. І вёскі Блоні з’явай наўрад ці былі масавай. Сёння ж, мусіць, усё свядомыя (як модна казаць) сяляне-беларусы едуць жыць у горад. І нават з нацяжкай хіба скажаш: “З намі беларуская вёска”?