''шахмат ойыны'' туралы толықтырып әнгіме дайындаңдар. как переводится

        Шахмат  – ғылыми ақыл-ой және халық шығармашылығы негізінде пайда болған ең танымды да, қызықты  спорт ойыны. Шахмат ойынын тақта үстіндегі соғыс деуге болады. Ойын тұңғыш рет 5 ғасырда Үндістанда  шыққан. Ежелден қалған аңыздар бойынша, шахмат-ты ең алғаш болып біздің эрамызға дейін 1000 жыл бұрын Үндістандық математик ой-лап тауыпты. Шахмат ойынының тұңғыш аты «чатуранга».             Шығыста ел билеуші патшаны шах деп атай-ды. Ал «мат»–«өлді» деген сөз екен. Сонда «шахмат» сөзін: «Қарсыластың патшасына (короліне) өлім келсін!» – деп аударуға бола—ды. Шахмат тақтасы ақ және қараға боялған бірдей 64 шақпаққа бөлінеді. Ойынның мәні де осында, мұнда «ақ жағы» мен «қара жағының» екі армиясы 64 шаршы-лы тақта үстінде шайқасады. Ойынды заңды түрде 2 ойыншы ойнайды. Шахмат тақтасы Шахмат ойынының арнаулы тақтасы бар. Ол өзара  ақ және қараға түске  боялған бір дей 64 тең шаршыға бөлінген. 64 шаршы- ның қақ жартысы, яғни 32-сі ақ түске, 32-сі қара түске боялған. Тақтада фигуралар 3 түрлі жолмен жүре алады. Олар: Вертикаль жолдар, Горизонталь жолдар және диогональ жолдар.