Реферат: Белорусский фольклор
Прыехала каляда на белым кані…
Прыехала каляда на белым кані.
Яе конічак – ясен месячык,
Яе дужачка – ясна зорачка,
Яе пужачка – ясна звёздачка,
Яе вазочак з тоўстага лядку,
Яе кажушок з белага сняжку.
Веснавыя песні:
Прыдзі, прыдзі, вясна…
Прыдзі, прыдзі, вясна,
Прыдзі, прыдзі, красна
К нам у таночак.
Прынясі нам збожжа,
Прынясі нам красак,
Каб нам звіць вяночак.
Едзіць вясна, едзіць
На залатым кані
У зялёным саяні,
На сасе седзячы,
Сыру зямлю аручы,
Пправай рукой сеючы,
А смыком скародзячы.
Вязець, вязець вясна,
Вязець, вязець красна
Ясныя дзянёчкі,
Частыя дажджочкі,
Зялёныя травы,
Красныя цвяточкі
Нам на вяночкі.
Ой, вясна мая вясёлая…
Ой, вясна мая вясёлая ,
Развесяліла ўсе горачкі,
Усе горачкі, усе горачкі-даліначкі,
Даліначкі, дзе парабачкі збіраліся,
Збіраліся, на мёд-гарэлачку складаліся,
Складаліся, аб помсце пану змаўляліся.
Летнія песні:
У полі жыта палавее…
У полі жыта палавее,
У багатага душа млее,
Што ў засеку жыта тлее.
А ў беднага радуецца,
А ў беднага радуецца,
Што новы хлеб гатуецца,
Што з багатым зраўнуецца.
Выйшла маці жыта жаці…
Выйшла маці жыта жаці,
Стала сярпы перакладаці.
Няма сярпа залатога –
Жанца маладога.
Вышла свякроў жыта жаці,
Стала сярпы раскладаці.
Прыбыў сярпок залаценькі –
Жанец маладзенькі.
Восеньскія песні:
Ой, восень мая…
Ой, восень мая,
Восень сцюдзёная,
Чаго ты рана захаладала.
Я й не раненька,
Я й не позненька, -
Калі мая пара прышла:
Лісточак апаў, зямельку ўслаў,
Вось мая і пара прышла.
Рэчкі сталі, пазамярзалі,
Во мая й другая пара.
Ай, восень, восень, макрота…
Ай, восень, восень, макрота * ,
Дзецюкам жаніцца ахота,
Дзевачкам ісці няволя,
Заняволіла субота
Усё й татулькава работа.
Замовы:
Замова паляўнічага
Вадзіца царыца, усяму свету памачніца. Як ты змываеш сырое карэнне, шэрае і белае каменне, так і змый і маю ружы-ну-ружніцу і булат-жалеза. Як страляе з неба Міхаіл-архангел громам і малянняй і вострай стралой і як ніхто не можа ўняць ні грома, ні маланні, ні вострай стралы, так ніхто не можа ўняць і мяне, раба божага, стральца, і маю ружыну-ружніцу і булат-жалеза. А над маёй ружынай-ружніцай і булата-жалезам няма спаругання на векі вякоў.
Замова ад злога духа
На сінім моры камень, на тым камні дуб, на тым дубе тры-дзевяць какатоў, на тых какатах трыдзевяць гняздоў, на тых гнёздах трыдзевяць сарок, трыдзевяць урок – ад жаночча, ад дзявочча, ад хлапечча, ад мужчынска – русы волас, чорны волас, рыжы волас, белы волас. Святыя святочкі, хадзіце ка мне на помач; я з славамі, бог з духамі; як стала, так перастала.
Прыказкі і прымаўкі:
Колас добра не спее, калі сонца добра не грэе.
Шмат снегу – шмат хлеба.
З агнём не жартуё і вадзе не вер.
Воўка ногі кормяць
Цалаваў каршун курачку да апошняга пёрушка.
Што ў лесе родзіцца, у хаце знадобіцца.
З голага куста і ягада пуста.
Якая зіма, такое лета.
Пакланіся кусту, дык ён дасць хлеба лусту.
Без сахі і бараны сам цар хлеба не есць.
Паміраць збірайся, а жыта сей.
На сваём сметніку і певень гаспадар.
Загадкі:
Без кораня, а расце. (Камень)
Без ног бяжыць, без воч глядзіць. (Вада)
Лата на лаце, ніткі не знаці. (Капуста)
Цераз мяжу брат брата не бачаць. (Вочы)
Рота няма, а зубы маюцца. (Граблі)
Гарбаты дзядок усё поле аббегаў. (Серп)
Вісіць сіта, не рукамі звіта. (Павуцінне)