О чем произведение "Қоңыр күз еді"?

қарапайым халық арасынан шыққан Қасым атты кейіпкерінің балалық шағы мен алғашқы жақсы көру сезімдерінің ұнамды жақтарын баяндауға ден қойған, басты кейіпкердің бойындағы игі қасиеттерді көрсетумен бірге жазушы оның ой-санасындағы шектелушілікті де жасырмаған. Өз кезеңіндегі өмір шындығына иек арта отырып, Қасым арқылы сол кездегі жастардың сүйіспеншілігі, бір-бірімен қарым-қатынасы, мектеп оқушыларының бастан кешкен әрқилы оқиғаларын қиюластыра бейнелеуінен жазушының реалистік қырын танимыз. Бұл повесте адам бойындағы, мінезіндегі мінді мінеу жағы басым көрінетін тұстары да бар. Мысалы, жазушы мектеп директоры Қалматай – лақап аты Маймұрын, оның әйелінің поддиректор аталуының себептері, интернат завхозының шын аты Зейнолланың – Беликов аталу себептерін түсіндіре отырып астарлы юморлық әрекетке көшеді. Оның майдақоңыр юморы ара-тұра еріксіз күлкіге үйіреді. Повестің жалпы мазмұны достық, адамгершілік жайындағы мектеп ұстаздарының өсиеттеріне, интернат ұлдары мен қыздарының балғын жүректеріндегі сезімдеріне, адам көңілінің құбылмалы сәттеріне арналған десе де болады, бір сөзбен айтқанда бұл жайларды жазушы өзінің суреткерлік шеберлігі арқылы ашып бере алған. Қасым жетінші сыныпта оқып жүргенінде шешесі дүниеден өтіп, тұл жетім қалады. Сонан соң немере ағасы Ыбырай «Топқайыңдағы» мектеп-интернатқа орналастырады. Қалихан Ысқақов тумысынан суреткер, адам характерлерін дөп басып суреттейді, кейіпкердің сыртқы пішінінен гөрі оның психологиялық портретін суреттеуге ерекше мән береді. Бала Қасымның алғаш мектеп-интернатқа орналасуын, қарадомалақтармен өткен ең қызықты сәттерін, көршілес кереуетте жататын қара бала Қыдырханмен достығын баяндау.