Контрольная работа: У. Караткевіч: паэт – мастак – пясняр

У былым іх трушчобы няветлыя,

У сучасным – глухая турма,

І няма для іх раю светлага,

І суда іхнім катам – няма.

Толькі час вам уздасць поўнай мераю.

Але ўсё ж – пакуль прыйде той час, -

Калі ёсць на зямлі гэтай вера,

Калі варта жыць – то для вас.

“Балада плахі” 4,141]

У.Караткевіч шукае выхад на больш высокія ступені грамадскага развіцця, больш глыбокае пранікненне ў вытокі і сутнасць рухаючай сілы барацьбы народа супроць прыгнятальнікаў. Паэт дае ўражлівую карціну прыгнёту беларускага сялянства на пачатку дзевятнаццатага стагоддзя:

Абжыраюць удоў,

П’юць з гарэлкай сірочыя слёзы,

Тлустым задам расселіся

На паднявольнай зямлі,

На шлагбаумы мёртвыя

Пасякалі жывыя бярозы,

На шпіцрутэны гнуткія

Запаведныя вербы звялі.

“Паўлюк Багрым” [4,29]

Найвышэйшы ідэал для паэта – “Край свой родны”, і таму яго душа поўнілася болем за Беларусь. Яго лірычны герой – мужны духоўны заступнік Бацькаўшчыны. У вершах гучыць прызнанне ў любові да бацькоўскага краю, паэт гаворыць пра богаабранасць роднай зямлі:

І пра тое кожны пяе салавей

Росным кветкам у роднай траве:

“На Беларусі бог жыве”, -

І няхай давеку жыве.

“На Беларусі бог жыве”[4, 241]

У сваіх вершах паэт вядзе размову пра адносіны героя да родных мясцін і пра яго гатоўнасць да самаахвярнасці ў імя дабрабыту і шчасця роднай Беларусі, пра паэтычнае ўслаўленне прыгажосці беларускага краю і пра еднасць беларускага народа з іншымі народамі, пра нескароннасць і мужнасць беларусаў у барацьбе за свабоду і незалежнасць. Пра горад ў якім ён нарадзіўся піша:

Паслухайце: наш ён, наш горад,

Няхай і суровы часам, -

Працоўнае гордае права