Курсовая работа: Асаблівасці падрыхтоўкі рэпартажаў для тэлеканалаў
І тып – маўленне вядзецца ад першай асобы. Адбываецца супадзенне
вытворцы маўлення з аўтарскім я. Такі тып выкарыстоўваеца ў размоўным стылі, лістах, дзённіках, часткова ў публіцыстыцы.
ІІ тып – маўленне вядзецца ад 3-й асобы: вытворца маўлення фармальна
(але не фактычна) не ўдзельнічае ў маўленні. Вытворца маўлення і граматычная катэгорыя не супадаюць;
ІІІ тып – змешаны: маўленне адбываецца ад 1-й і 3-й асобы;
IV тып – апавяданне адбываецца ад імя 2-й асобы.
У публіцыстыцы маўленне стылістычна адносна аднароднае – вядзецца галоўным чынам ад 3-й асобы, але “я” прысутнічае ў большай ці меншай ступені, у залежнасці ад жанра, тэмы і іншых фактараў. Тая ці іншая ступень падкрэслівання аўтарскага я служыць спосабам зрабіць мову разнастайнай, змяняць яе эмацыянальны тонус, мадальнасць, -- гэта адзін з галоўных выяўленчых сродкаў.
Рэпартаж належыць да ІІІ тыпу маўлення. Гэта азначае, што аповед у ім вядзецца ад 3-й ці 1-й асобы, але фактычны вытворца маўлення вядомы – гэта аўтар, журналіст. У залежнасці ад характару рэпартажу ён так ці інакш праяўляе сябе ў маўленні.
1.3 Тыпы рэпартажу
Рэпартажы бываюць падарожныя, спартыўныя, ваенныя, судовыя і інш. Па спосабу трансляцыі адрозніваюць прамы , калі падзея адбываецца ў гэты момант, і фіксаваны рэпартажы, калі дзеянне зацягваецца і яго інфармацыйная каштоўнасць уступае каштоўнасці эфірнага часу. Па гукаваму тыпу рэпартажы бываюць нямыя і сінхронныя . У апошніх прысутнічаюць шумы канкрэтнай з’явы, а таксама мова яе ўдзельнікаў. У нямым рэпартажы можна пачуць толькі голас рэпарцёра. Такі від рэпартажа ўсё меньш з’яўляецца ў эфіры. Па спосабу падачы інфармацыі рэпартаж падзяляецца на каменціраваны і некаменціраваны . Некаменціраваны рэпартаж ці трансляцыя, - гэта самы просты від рэпартажа. У ім няма закадравага тэксту аўтара, а гледачам усё зразумела без каментарыяў. У рэпартажы выкарыстоўваецца каментарый, дзе рэпарцёр паясняе падзею з дапамогай закадравага тэксту.
Ёсць яшчэ адна класіфікацыя рэпартажа: тэматычны, пастановачны і падзейны .
Падзейны рэпартаж
Падзейны рэпартаж прысвечан якой-небудзь падзее ці здарэнню. У гэтым выпадку, з’ява заўсёды адбываецца самастойна ў канкрэтны момант незалежна ад рэпарцёра. Таму яе немагчыма змяніць. Тут рэпарцёр не кіруе падзеяй, а ідзе ўслед за ёй.
Існуе праблема інфармацыйнай падставы ці праблема выбару навін.Дэвід Рэндал дае такое азначэнне навіне: “Это свежая и необычная информация на тему, представляющую всеобщий интерес, и ранее неизвестная”. [4, с.34]
У кнізе Эверэтта Дэнніса “Размовы аб масс-медыя” првыедзен спіс падзей, найбольш цікавых глядачу:
1. Канфлікт, сутыкненне інтарэсаў людзей, краін, арганізацый,
2. Катастрофа ці аварыя,
3. Новыя факты якой-небудзь значнай падзеі,
4. Навіны палітыкі і эканомікі,
5. Навіны культуры, спорту,
6. Значныя з’явы ў жыцці знакамітых людзей,
Іншымі словамі, навіна – гэта не толькі тое, што людзам неабходна ведаць, але і тое, пра што ім будзе цікава ведаць.
Тэматычны рэпартаж - гэта такі рэпартаж, калі журналіст на працягу адпавденага часу збірае факты пра якую-небудзь з’яву, выбудоўвае прычынна-выніковы ланцужок. Менавіта з яго атрымоўваецца нейкая выснова, якая і з’яўляецца інфармацыйнай падставай для стварэння тэматычнага рэпартажу. Гэта можа быць рэпартаж аб працы гарадскога транспарта ці экалагічным стане якога-небудзь рэгіёна. Часам тэматычны рэпартаж нараджаецца дзякуючы падзейнаму. У гэтым выпадку тэматычны рэпартаж -- гэта распрацаваная тэма аператыўнага рэпартажу.
Пастановачны рэпартаж -- гэта такі рэпартаж, калі журналіст правацыруе якую-небудзь з’яву, а потым апісвае яе, гледзячы на рэакцыю людзей. Тут усё пад кантролем рэпарцёра, ён можа ўплываць на з’яву, а не ісці ўслед за ёй.
1.4 Вобразныя сродкі мовы ў рэпартажы
Рэпартаж адносіцца да інфармацыйных жанраў публіцыстычнага стылю. Своеасаблівасць публіцыстычнага стылю вызначаецца ў першую чаргу спецыфікай публіцыстычнай формы адлюстравання рэчаіснасці, якая спалучае сістэму разгорнутых доказаў, што ўздзейнічаюць на розум чытачоў і слухачоў строгай лагічнасцю думкі і на іх пачуцці – эмацыянальнага выкладу. У публіцыстычным стылі спалучаюцца дзве важныя функцыі мовы – інфармацыйная (перадача грамадскай інфармацыі) і экспрэсіўная (уздзеянне на свядомасць людзей). Гэтыя функцыі ўзаемазвязаныя, неаддзельныя адна ад другой. Таму публіцыстычным стылем карыстаюцца тады, калі неабходна перадаць пэўную інфармацыю і адначасова аказаць уздзеянне на адрасата, пераканаць яго ў чым-небудзь, выклікаць цікавасць да канкрэтных ідэй, поглядаў, заахвоціць да пэўных дзеянняў і ўчынкаў. Тэматычны дыяпазон публіцыстыкі вельмі шырокі, ён вызначаецца таксама багаццем жанравых форм адлюстравання рэчаіснасці. Вылучаюцца тры катэгорыі публіцыстычных жанраў:
1) інфармацыйныя(заметка, рэпартаж, справаздача, інтэрв’ю, хроніка, агляд);
2) аналітычныя(артыкул, карэспандэнцыя, каментарый, рэцэнзія, агляд);
3) мастацка-публіцыстычныя (нарыс, эсэ, фельетон, памфлет).