Курсовая работа: Індустрыяльны турызм ў Беларусі
· Новае разуменне працэсаў вытворчасці і іх значэнне ў сучасным грамадстве, фарміраванне новага стаўлення, адэкватнага ў тым ліку да навакольнага асяроддзя.
· Фарміраванне талерантнага стаўлення да невядомых раней культур і этнасаў, іх стылю жыцця і традыцый у кантэксце індустрыяльнай гісторыі і сучаснага развіцця вытворчай і невытворчай сферы іх грамадства.
Індустрыяльны турызм больш характэрны для краін Заходняй Эўропы і ЗША, дзе ён пачаў развівацца раней. Тым не менш у атракцыях індустрыяльнага турызму могуць быць зацікаўленыя і разнастайныя прадстаўнікі моладзевых субкультур і плыняў, галоўнае месца ў якіх займаюць індустрыяльныя аб’екты, футурыстычныя вобразы, гарадской культура. Скласці які-та тыповы партрэт індустрыяльнага турыста дастаткова складана, паколькі ён моцна адрозніваецца ад характару аб’екта і мэт яго наведвання..
Для прадпрыемства развіццё індустрыяльнага турызму мае шмат станоўчых асаблівасцей[2-51]:
- эфектыўная камунікацыя з шырокімі коламі грамадстваў. Апасля турыстычнага наведвання кожны турыст можа стаць паслом фірмы і рэкламаваць пэўны брэнд сярод свайго асяроддзя.
-дадатковы прыбытак. Турыстычныя дзейнасць прадпрыемства можа палепшыць фінансаввы стан фірмы, забяспечыць фінансавую бяспеку пад час “несязоннасці”. Так, сельскія гаспадаркі прымаюць турыстаў пад час найменшай загружаннасці і такім чынам аптымізуюць сваю дзейнасць. 75% прыбыткаў ад турыстычнай дзейнасці прадпрыемства атрымоўвае ад продажы сваіх вырабаў, такім чынам турызм можа расшырыць рынак збыту.
- Паляпшэнне іміджу прадпрыемства і яго дзейнасці. Масавы турызм можа аказацца фактарам уплыву на пункты гледжання па спрэчным пытанням у грамадстве, такім як выкарыстанне атамнай энергіі. Апасля катастрофы на Чарнобыльскай АЭС 1986 г. такія краіны: Швецыя, Італія, Германія абвясцілі аб сканчэнні сваіх праграм атамнай энергетыкі. У Вялікабрытаніі і Францыі пайшлі іншым шляхам і сталі арганізоўваць вытворчыя экскурсіі на аб’ёкты атамнай энергетыкі, такім чынам пераконваючы ў бяспецы іх выкарыстання.
-новыя працоўныя месцы
- павышаная ўвага да прадпрыемства з боку масмедыя.
Тым не менш паказаць арганізацыю працэсаў вытворчасці могуць дазволіць сабе не ўсе прадпрыемствы, на тое ёсць свае прычыны. Для таго каб прапаноўваць нават самыя простыя туры неабходна прадстаўляць шэраг дадатковых ўмоў, такіх як: туалеты, паркоўка, рэцэпцыя. Большасць прадпрыемстваў і іх памяшканні не былі пабудаваныя з улікам турыстычных наведанняў. Для таго каб не дапусціць няшчасныя выпадкі патрэбна ўсталяваць спецыяльных турыстычныя дарожкі, супрацоўнічаць са страхавымі кампаніямі, якія будуць пастаянна рабіць дадатковы маніторынг вытворчага аб’екта.
Існуе рыск бяспекі вытворчасці для прадпрыемства і шпіянажу. Кампанія Rolls’Royes у свае часы атрымала шматлікія лісты з просьбамі аб наведанні свайго завода рэактыўных самалётаў. Аднак, паколькі раней былі выпадкі шпіянажу, канцэрн дазволіў наведваць завод толькі абмежаванай колькасці людзей і з наборам неабходных дакументаў: працоўная кніжка, пашпарт і г.д. У 2005 г. урад ЗША абвінаваціў буйныя прамысловыя і навуковыя прадпрыемствы ў недастатковай ўвазе бяспекі вытворчых працэсаў і тэхналогій. У 1980-х пад час буйнага росту вытворчых экскурсій у ЗША з’явіўся рух “залатых рыбак” [2-56]. Працаўнікі прадпрыемстваў былі незадаволены тым, што яны акрамя сваё працы, павінны былі яшчэ з’ўляецца аб’ектамі пастаяннай увагі з боку турыстаў. Гэта знайшло адлюстраванне ў прадукцыйнасці рабочых, і некаторыя прадпрыемствы былі вымушаныя спыніць вытворчыя экскурсіі.
Тым не менш індустрыяльны турызм набірае ўсё большую і большую папулярнасць. Ён можа аказаць станоўчы ўплыў на мясцовы турыстычны прадукт. Так, наведвальнікі могуць застацца болей і пазнаёміцца не толькі з індустрыяльнымі аб’ектамі, аднак і з іншымі турыстычнымі атракцыямі рэгіёна. Таму развіццё гэтага віда турызму ставіцца як адно з прыярытэтных у такіх краінах як Вялікабрытанія, Нідэрланды. Тым не менш развіццё індустрыяльнага турызму для прадпрыемства злучана як з станоўчымі так і з адмоўнымі бакамі. Асноўнай дылемай з’яўляецца арганізацыя такіх тураў, якія будуць ускрываць асаблівасці вытворчых працэсаў і пры гэтым не будуць перашкаджаць самім вытворчым працэсам і прадукцыйнасці. Пры вырашэнні гэтай задачы можа дапамагчы вопыт замежных краін, якія ўжо даўно паспяхова арганізуюць індустрыяльныя туры.
Глава 2. Патэнцыял і магчымасць развіцця індустрыяльнага турызму ў Беларусі
2.1 Аналіз рынку індустрыяльнага турызму ў Беларусі
Асноўнымі крыніцамі фарміравання нацыянальнага турыстычнага прадукту Беларусі з’яўляецца культурна-гістарычная спадчына і прыродна-рэкрэацыйныя рэсурсы. Да ліку перспектыўных крыніц развіцця нетрадыцыйных для Беларусі індустрыяльнага турызму трэба далучыць заснаваныя ў выніку вытворчай дзейнасці прыродна-антрапагенныя комплексы і тэхналагічныя аб’екты.
Заснаваннем для вылучэння індустрыяльнага турызма ў самастойны накірунак з’яўляецца імпэтны рост “індустрыяльных” турыстаў. Вопыт наведваючых прамыслова-тэхнічных аб’ектаў Францыі, Вялікабрытаніі, Германіі, Нідэрландаў, ЗША сведчыць аб магчымасці умелай арганізацыі індустрыяльнага турызму і фарміравання інтарэсу да індустрыяльных аб’ектаў [8-29]. Урад кітайскага горада Шанхай зацвердзіў развіццё турыстычнай праграмы горада, згодна з якой індустрыяльнаму турызму надаецца роля прыярытэтнага накірунку [11].
Пад час існавання БССР у 1978 г. было прадстаўлена 206 вытворчых экскурсій, якія складалі 24,5% ад агульнай колькасці экскурсіі па рэспубліцы. Вытворчыя аб’екты з турыстычнымі мэтамі наведала 312,5 тыс. чал. ці 5,3% ад усіх турыстаў па БССР за 1978 г [5–138]. Ужо на той момант для забеспячэння масавасці і папулярнасці вытворчых экскурсій прыходзілася прапаноўваць большую колькасць і варыянтнасць тураў.
Апасля распаду СССР вытворчыя экскурсіі амаль што зніклі як прапанова на турыстычным рынку незалежнай Беларусі. Гэта злучана з прапагандысцкім характарам былых вытворчых экскурсій, а не з атрыманнем дадатковых даходаў.
На сённяшні момант арганізацыяй тураў з індустрыяльнай тэматыкай займаецца толькі некалькі фірм. Пад час тэлефоннага апытання мінскіх турыстычных фірм і пошуку ў інтэрнэце было высветлена, што вытворчыя экскурсіі робяцца выключна па заказу турыстычных груп і носяць складаны арганізацыйны характар па ўзгадненням з прадпрыемствамі. У Мінску вытворчыя экскурсіі прапануюць тураператар “Мінск-турыст” Ім па заказу арганізуюцца экскурсіі на завод “Кока-кола” пад Мінскам з дэгустацыяй прадукцыі, прычым сама экскурсія бясплатная і турысты плацяць толькі за паслугі тур. фірмы і трансфер, якія складаюць 250000 бел. руб. на групу; Шклозавод “Нёман” і наведванне шкломузея ў г. Бярозаўка кошт 800 тыс. на групу; наведанне ў “Гідраметцэнтр” у Мінску [дадатак1]. Дзяржаўнае аб’яднанне “Мінскаблтур” таксама па заказу арганізуе вытворчыя экскурсіі на буйнейшыя прадпрыемствы Мінска і Мінскага раёна, такія як “Кожгалантэя”, Мінскі завод халадзільнікаў “Атлант”, Мінскі аўтобусны завод. Кошт экскурсій з чалавека складае 40-60 тыс. бел. руб. на чалавека. У Гомелі турыстычная фірма “Грандтур” прапаноўвае вытворчыя экскурсіі на прадпрыемства Добрушскага фарфоравага завода і шклозавода ім. Ламаносава [12]. Турыстычная кампанія “Спутнік” г. Гомеля прапаноўвае экскурсіі на фабрыку цацак у Гомелі[15].
Амаль што ўсе экскурсіі, якія сёння прапаноўваюцца, разлічаныя на групы па 40 чалавек і робяцца па заказу гэтых груп. Такім чынам губляецца фактар індывідуалізацыі і спецыялізацыі інтарэсаў аднаго турыста. Турысту самому прыходзіцца шукаць групу і матэвіраваць іх на экскурсію. Пры гэтым інтарэсы асобных катэгорый турыстаў пры арганізацыі вытворчых і індустрыяльных тураў не ўлічваецца. Акрамя таго кошты экскурсій разам з трансспартам складаюць у сярэднім па 20-30 дал. ЗША з чалавека, што з’яўляецца завышаным коштам для айчыннага турыста. Таму індустрыяльны турыст абірае самаарганізацыю свайго наведвання на індустрыяльны аб’ект, з’ядноўваецца з рухам “сталкераў” і “дзігераў”, якія па сапраўднаму вывучаюць багатае індустрыяльнае мінулае і адметныя тэхналагічныя аб’екты Беларусі. Часам іх наведванні з’яўляюцца нелегальнымі і дастаўляюць прадпрыемствам пэўныя непрыемнасці. Тым не менш прадпрыемствы самі могуць іх пазбавіцца пры правільнай арганізацыі турыстычных наведванняў на свае аб’екты. Аднак такія туры амаль што не арганізуюцца. Асноўнымі прычынамі гэтага з’яўляюцца:
- крызісны стан тэхналагічнай галіны. Кіраўніцтва шматлікіх вытворчых аб’ектаў не лічыць турыстычныя наведванні спрыяльнымі для фарміравання добрага іміджу беларускай вытворчасці і свайго аб’екта ў прыватнасці. На сённяшні момант 60% абсталяванне прамысловых прадпрыемстваў Беларусі маральна састарэлае і патрабуе змены, каля 40 % дзяржаўных прадпрыемстваў краіны стратныя. Такія аб’екты ў беларускага турыста, наўрацце, выклікаюць зацікаўленасць, тым не менш для турыста з высокаразвітых індустрыяльных краін такая спецыфіка, момант “шоку” і спосабы вытворчасці могуць выклікаць інтарэс. На прыкладзе такіх аб’ектаў можна прасачыц?