"киіктерді аялау керек" эссе 100 сөз

Өткен ғасырдың 60-70 жылдары Қазақ елінің ұшы-қиырсыз даласындағы киіктің саны … 1 миллион 20 мыңнан асып жығылыпты!.. Ал 2003 жылы сол далада, киікті киелі санап келген қазақтың атақонысында небәрі … 21 мыңдай ғана киік қалған… Қорқынышты, қасіретті көрсеткіш бұл. Әрине, түсінгенге, ұққанға. Қиындықты өз қолымен жасап алып, соңынан — болары болып, бояуы сіңгесін! — өкінетін, өкінгенситін қоғамға не дауа: сол тұстары биліктің кенеттен есі кіргендей болды — құзырлы мекемелер, қоғамшыл кісілер дабыл қаға бастады. Нәтиже? Нәтиже, әрине, шүкіршілік етердей ғана — Қазақстандағы киік саны, білушілердің айтуынша, 102 мың басқа жетіп жығылыпты. Қытай мен Түрікменстанда киік мүлде жойылыпты да, 5 мыңдайы Қазақстан мен Өзбекстан аралығында көшіп жүреді-міс. Он мыңдайы Қалмақияның қорықтарында, 3,5 мыңы Моңғолияда көрінеді. «… Азайды соңғы кезде байғұс бөкен, Мың-мыңдап баяғыда жүреді екен…» — депті кезінде Сәкен Сейфуллин. Демек, сол тұста да азайғаны ғой. Бірақ дәл қазіргідей емес шығар?!.. Киігіңіздің өзі оралдық, бетпақдалалық және үстірттік болып үшке бөлінеді екен. Оны зерттеушілер біледі. Анығы — киік саны әлі де қауіпті деңгейде тұрғандығы. Данышпан ғалымдар айтса, киіктің азаюы тек Қазақстанның, оның ұлы даласының ғана емес, әлемнің проблемасына айналып отыр: жан-жануардың әр алуан түрлері біріндеп құри берсе, адамзаттың да жүрімі тарылатыны рас. Бірақ, киік алдымен бізге, біздің сарышұнағы да азайып, құла түзге айналып бара жатқан Даламызға керек.