Курсовая работа: Фразеалігізмы з кампанентам "зямля" ў рускай, беларускай і польскай мовах

Яшчэ адной групай фразеалагізмаў, у склад якіх уваходзіць кампанент “зямля”, можна назваць такую, абагуленае лексічнае значэнне якой: Д) Характарыстыка асобы, чалавека. Так, дадзеную групу прадстаўляюць наступныя фраземы:

Пуп зямлі (pepek swiata);

Соль зямлі;

Земля держится;

Цікава, што адзін з зафіксаваных фразеалагізмаў (соль зямлі) запазычаны, мае біблейскае паходжанне.

Існуюць выпадкі, калі фразеалагізм з кампанентам “зямля” мае значэнне Е) “Месца, прастора” . У нашай картатэцы тры прыклады ілюструюць дадзеную групу:

З-пад зямлі;

Пад зямлёй знайсці;

Под землёй.

У групу з агульным лексічным значэннем “вельмі далёка” можна уключыць такія фразеалагізмы:

- За трыдзевяць зямель (за тридевять земель) – вельми далёка быць, жыць, знаходзіцца;

- На край зямлі – вельмі далёка.

Натуральна, што, калі фразеалагізм зафік саваны і ў рускай, і ў беларускай мовах, яго значэнне супадае у абодвух выпадках.

У асобную групу можна вылучыць фраземы, што абазначаюць раптоўнае, нечаканае паяўленне, альбо наадварот, знікненне каго ці чаго-небудзь. Так, дадзеную групу прадстаўляюць наступныя прыклады:

- Як з-пад зямлі вырас – зусім нечакана раптоўна з’явіўся;

- Як скрозь зямлю праваліўся – нечакана прапаў, знік, так, што не знойдзеш.

Таксама паасобку стаіць група фразеалагізмаў з лексічным кампанентам “зямля”, калі гэты лексічны кампанент указвае на месца, куды чалавек імкнецца трапіць:

Зямны рай – незвычайна прыгожая мясціна, дзе можна шчасліва і бесклапотна жыць;

Абяцаная зямля – месца, куды хто-небудзь моцна імкнецца папасці.

Можна вылучыць у асобную тэматычную групу Ё) “Паводзіны чалавека” фразеалагізмы:

- Упасть с неба на землю – освободиться от иллюзий, приходить к правильному восприятию;

- Ад зямлі адарвацца і неба не дастаць – прагадаць у жыцці, адыйшоўшы ад свайго, прывычнага і не прымкнуўшы да чужога;

Акрамя фразеалагізмаў, якія аб’ядноўваюцца ў пэўныя групы, намі зафіксавана вялікая колькасць фразем з лексічным кампанентам “зямля”, якія нельга аб’яднаць. Такім чынам, можна гаварыць пра шэраг фразем з адзінкавым, непаўторным, унікальным значэннем. Характэрныя такія фразеалагізмы як для рускай, так і для беларускай моў:

- Твердая земля – суша;

- Обетованная земля –предмет страстных желаний, устремлений, надежд;

- От земли – тот, кто занимается сельским хозяйством;

- Закопваць талент у зямлю (закапывать талант в землю) – губіць свае здольнасці, не даваць ім развівацца;

- Як зямля носіць (как еще земля держит) – як магчыма чыё-небудзь існаванне, жыццё;

- Зямля ненаежная – вельмі прагны і скупы чалавек;