Курсовая работа: Творчая індывідуальнасць Анатоля Грачанікава

-Ад успамінаў толькі сэрца ные,

-А новым дням цяпер нас не злучыць

(Зб. “Верасень”, с. 96).

У гэтым вершы адчуваецца філасофскае паяднанне паняцця часу і плыні ракі. Дні чалавека працякаюць так незваротна і катэгарычна, як цячэ вада ў рэчцы. Гэтая думка прымушае чалавека задумацца і робіць яго настрой самотным [2; 136].

У вершы “Рака” паэт пералічвае тое, што трэба яму для шчасця. І гэта зусім не матэрыяльнае забеспячэнне і дабрабыт, а тое, што мае кожны чалавек і не задумваецца над каштоўнасцю гэтых рэчаў – гармонія з прыродай, а значыць, з самім сабой:

Для радасці трэба не многа.

Гаі, пералескі, кусты,

Глухая лясная дарога,

Рака і на беразе – ты.

З вобразам ракі звязвае Анатоль Грачанікаў і філасофскія разважанні пра чалавечае жыццё, мітуслівае і бессэнсоўнае ў параўнанні з веліччу нетараплівай Прыпяці:

Спяшацца рэкам няма куды,

Хоць часам ім не хапае вады,

На тое яны і рэкі.

А мы - мітусімся туды-сюды,

А мы рэактыўна нясёмся заўжды,

Дзеячы – чалавекі.

Вельмі часта паэты ўсхваляюць раку свайго маленства. Кожная метафара або эпітэт выступае як міні-карціна, вершаванае палатно, колеравае і водарнае. Так, у Анатоля Грачанікава мы бачым “ружова-крынічны Сож”, “разлівісты вясновы Сож”, “Сож сонны”, які піў “сонечнае зелле”, паэта вабіць “цішыня палескіх рэк у смузе світальнай нівы”. Ён захапляецца і ганарыцца роднымі пейзажамі:

Гомельшчына! Выспы і бары.

Прыпяць…Сож…Дняпро…

Між іх – азёры…

Дзе яшчэ сустрэнеш, сябры,

Гэткае шчырасці ўзоры?

Верш насычаны недасказамі, сустракаюцца рытарычнае пытанне, зварот і клічны сказ, што робіць яго падобным да задушэўнай гаворкі шчырых сяброў. Паэт адкрыта выказвае сваё перакананне і перадае чытачу ўласныя адносіны да роднай старонкі.

Зоркі – касмічны вобраз, які надае пейзажу касмічнае значэнне. Сучасныя паэты шукаюць адказы на самыя таемныя пытанні душы ў зорным небе. Па словах А.Бельскага усясветнае жыццё чалавека, сучасная паэзія, не ўяўляецца без свету нацыянальнага космасу: поля, жыта, траў, кветак, крыніц і рэк. У Анатоля Грачанікава касмічнае таксама знітавана з зямным, штодзённым – адно без другога не існуе:

Сыпаліся дажджыны,

Буйныя, як ажыны,

І шмель - мокры даўно-

У хату лез праз вакно.

-Зоркае спалучэнне